Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 +1.3 °C
Выртакан чул мӑкланать, ҫӳрекен чул якалать.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсем: Наци вулавӑшӗ

Чӑваш чӗлхи

Пӗтӗм тӗнчери тӑван чӗлхе кунне ҫулсерен нарӑсӑн 21-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ. Чӗлхе халӑх культурине упрама пулӑшать. ЮНЕСКО палӑртнӑ тӑрӑх, ҫитес ҫулсенче тӗнчери 6 пин чӗлхерен ҫурри ҫухалма пултарать.

Классика хӑҫан вуланине астӑватӑр-и? Александр Пушкинӑн чӑвашла куҫарнӑ хайлавӗсене хӑҫан тишкернӗ? Астумастӑр-и? Тӳрех ан пӑшарханӑр. Наци вулавӑшӗнче ҫак кӗнекесен «страницисене» уҫса пӑхма май пур. Пӗтӗм тӗнчери тӑван чӗлхе кунӗ умӗн Наци библиотекин электрон вулавӑшӗ электронлӑ вӗренӳ ресурсне хатӗрленӗ. Ӑна чӑваш чӗлхин революцичченхи тӗпчевӗсене, чӑвашла тухнӑ кӑларӑмсене халалланӑ. Унта тӗрлӗ кӗнекен электронлӑ копиисем пур. Вӗсен йышӗнче — чӑваш букварӗсем, классика литературин чӑвашла куҫарӑвӗсем. «Чӑваш чӗлхи. Анне чӗлхи. Манӑн тӑван чӗлхе» виртуаллӑ куравра 27 кӗнекен электронлӑ копийӗ пур. Электрон ресурсне кӗнӗ кӑларӑмсем Наци библиотекин фончӗсенче упранаҫҫӗ.

Курав виҫӗ кун ӗҫленӗ хушӑра блогра ӑна 200 ҫын ытла пӑхнӑ. Вӗсем — Раҫҫейрен, АПШран, Турцирен, Германирен.

 

Культура

Эдисон Патмар ҫыравҫӑ, фольклорист пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче республикӑн Наци вулавӑшӗнче черетлӗ кӗнекине хӑтлаттарать. Вӑл — ашшӗпе ывӑлӗн, Иванпа Эдисон Патмарсен, вунӑ томлӑ фольклор пуххисен саккӑрмӗш кӗнеки.

Пӗлменнисене пӗлтерер: Эдисон Патмар — чылай ҫул ӗнтӗ чӑваш фольклорне пухать. «Чӑваш хӗрарӑмӗ» кӗнекере вӑл этемлӗхӗн черченкӗ ҫуррийӗ экономикӑн тӗрлӗ сферинче, ҫав шутра ӑслӑлӑхпа ӳнерте, епле тӳпе хывнине уҫса парать тесе хыпарлать республикӑн Культура министерстви. Ҫӗнӗ кӑларӑмра фольклор материалӗ те, хӗрарӑмӑн пурнӑҫри вырӑнӗ пирки ӑслӑ ҫынсем каланӑ шухӑшсем те вырӑн тупнӑ-мӗн.

 

Афиша Константин Горбатовӑн «Хӗллехи пейзажӗ»
Константин Горбатовӑн «Хӗллехи пейзажӗ»

Нарӑсӑн 28-мӗшӗнче 10.30 сехетре Наци библиотекинчи «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейӑра «Тӑван ҫӗр пейзажӗсем» курав уҫӑлать.

Кӑҫал хушма пӗлӳ паракан учрежденисен ӳнер преподавателӗсен III республика курав конкурсне 58 ҫын хутшӑннӑ: Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Красноармейски, Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Елчӗк районӗсенчи, Канаш, Куславкка, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар хулисенчНарӑсӑн 28-мӗшӗнче 10:30 сехетре Наци вулавӑшӗнче «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейӑра «Тӑван ҫӗр пейзажӗсем» курав уҫӑлать.

Кӑҫал хушма пӗлӳ паракан учрежденисен ӳнер преподавателӗсен III республика курав конкурсне 58 ҫын хутшӑннӑ: Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Красноармейски, Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Елчӗк районӗсенчи, Канаш, Куславкка, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар хулисенчи ӳнер шкулӗсенчен.

РФ тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Виктор Бритвин, Мари Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Валерий Чеботкин, ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Андрей Антохин экспертсем пулнӑ. Наци вулавӑшӗнче Экспертсен канашӗн ларӑвӗ иртнӗ, унта 116 ӗҫрен чи лайӑххисене суйланӑ.

Пейзаж живопиҫӗ — сӑнав ӳнерӗнчи чи лирикӑллӑ, туйӑмлӑ жанр. Ӳнерҫӗ куравҫӑ курма пултарайман илеме уҫса кӑтартать.

Малалла...

 

Афиша Аристарх Орлов-Шуҫӑм
Аристарх Орлов-Шуҫӑм

Хальхи вӑхӑтра юбилей сӑмах питӗ «йӳнелчӗ». Республикӑри хаҫатсенчен пӗринче хастар хӗр пӗрчӗк 20 ҫул тултарнине те унта ӗҫлекен ҫамрӑк корреспондент «20 ҫулхи юбилей» тесе ҫырни куҫ тӗлне лекрӗ. Аристарх Орлов-Шуҫӑм композитор ҫуралнӑранпа кӑҫал чӑннипех те юбилей — 100 ҫул.

Ун пек ҫынсем ӗмӗрте пӗрре-иккӗ килнӗнех туйӑнать вара хӑш чух. Ҫӗрпӳ раойнӗнчи Ойкасси ялӗнче ҫуралнӑ ҫав ӑста композитор тата дирижер пулнӑ. Чӑваш Республикин ӳнерӗн тава тивӗҫлӗ деятелӗ, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ, Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ. Республикӑри профессилле тата хӑй тӗллӗн вӗреннӗ хор ушкӑнӗсене ертсе пынӑ. Ҫав шутра — патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ, телевиденипе радиовещани комитечӗн хорӗ, «Нарспи» ансамбль… Вӑл «Ҫӗмӗрт ҫеҫки ҫурӑлсан» музыка камичӗн, И. Максимов-Кошкинский либретти тӑрӑх ҫырнӑ «Шупашкарта» оперетта, Ф. Павловӑн «Ялта» драми тӑрӑх хайланӑ «Ҫӑлтӑр витӗр ҫул» опера тата ытти нумай хайлав авторӗ.

Орлов-Шуҫӑм ҫуралнӑранпа пӗр ӗмӗр ҫитнине халалланӑ уяв каҫӗ нарӑсӑн 27-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче 13 сехетре пуҫланать.

Малалла...

 

Чӑваш чӗлхи

Нарӑсӑн 20-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ Чӑваш наци вулавӑшӗпе пӗрле Тӑван чӗлхе кунне халалласа «Чӗлхе пулмасан халӑх та пулмасть…» ятпа ҫавра сӗтел ирттернӗ.

Ҫавра сӗтелӗн кун йӗркинче чӑваш чӗлхин XXI ӗмӗрти шӑпине пӑхса тухнӑ — кунта институтӑн челхе пӗлӗвӗ пайенче ӗҫлекенсем сӑмах каланӑ. Ҫӑвӑн пекех вӗренӳри ҫӗнӗ саккунсене, чӑваш чӗлхине вӗрентес ӗҫри йывӑрлӑхсемпе ҫивӗч ыйтусене пӑхса тухрӗҫ. Ҫавра сӗтелте орфографи ыйтӑвӗ тавра ҫӗкленнӗ шӑв-шав сӑлтавӗсене сӳтсе явнӑ, ӑна пула вӗренӳ ӗҫӗнче сиксе тухакан йывӑрлӑхсене пӑхса тухнӑ.

Сӑнсем (15)

 

Чӑваш чӗлхи Пухура / Н. Плотников тунӑ сӑн
Пухура / Н. Плотников тунӑ сӑн

Виҫӗмкун, нарӑсӑн 21-мӗшӗнче, пӗтӗм тӗнче Тӑван чӗлхе кунне палӑртрӗ. Пирӗн тӳре-шара ку кун пирки ытлашшиех пӗлменнипех пулӗ унпа ҫыхӑннӑ мероприятисем сахалтарах иртеҫҫӗ. Ҫавах та пушшех те маннӑ теме май ҫук — хӑш-пӗр халӑх пӗрлӗхӗсем ӑна палӑртаҫҫех.

Ак ӗнер те, нарӑсӑн 22-мӗшӗнче, ҫак уява халалласа «Хавал» пӗрлӗх конференци ирттерчӗ. Вӑл 10 сехетре Чӑваш наци вулавӑшӗн халӑхсен туслӑхӗн пӳлӗмӗнче пуҫланчӗ.

Чи малтанах пӗрлӗх ертӳҫи Александр Блинов «Хавалӑн» тӗллевӗсемпе паллаштарчӗ, вӗсене мӗн ҫине таянса пурнӑҫласси пирки пӗлтерчӗ. Тӗллевӗсене илес пулсан — вӗсем ҫакнашкал: чӑваш халӑхне хӑйӗн культурипе тата чӗлхипе мӑнаҫланма хӑнӑхтарасси, ҫывӑракан чӑвашлӑх туйӑмне вӑратасси тата ытти те. Ку ӗҫе «Хавал» ытти халӑхсене, культурӑсене тата тӗрлӗ тӗнсемпе харпӑр ҫын шухӑшӗсене хисеплесе ӗҫлеме шантарать.

Конференцире «Хавалӑн» проекчӗсене пӑхса тухрӗҫ — вӗсене мӗнле шая туса ҫитернӗ, мӗн чӑрмантарать. Сӑмахран, Forvo проектра чӑвашла сасланӑ сӑмахсене ытти проектрисем хуратнине пӗлтерчӗҫ. Ҫавӑн пекех хавалҫӑсем чи анлӑ сарӑлнӑ чӑваш ячӗсен кӗнекине хатӗрлессипе, чӑваш чӗлхипе усӑ курман предприятисене ҫыру ҫырассипе, чӑваш чӗлхипе усӑ куракан хуҫалӑхсене тав туса ҫыру ярассипе, тӗрлӗ пӗчӗк видеороликсем тӑвассипе ӗҫлеҫҫӗ.

Малалла...

 

Чӑвашлӑх Лауриата чысланӑ самант
Лауриата чысланӑ самант

Нарӑсӑн 19-мӗшӗнче наци вулавӑшӗнче В.В. Николаева асӑнса мероприяти ирттерчӗҫ. Ун ячӗпе хисепленекен премие кӑҫал паллӑ тюрколога, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн тӗп сотрудникне, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторне Николай Иванович Егорова пачӗҫ.

Тимӗр Акташ журналист пӗлтернӗ тӑрӑх мероприятие К.В.Иванов ячӗллӗ фонд ертӳҫи Виталий Петрович Иванов ертсе пынӑ. Преми лауриатне те вӑлах чысланӑ. Ҫавӑн пекех Хисеп хучӗсем илме ЧНК президенчӗ Николай Угаслов, Чӑваш Ен радиовӗн шеф-редакторӗ Ольга Туркай, Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗн пай пуҫлӑхӗ Галина Соловьева тивӗҫнӗ.

Асӑну каҫӗнче юрӑ-ташӑ янранӑ, чӑваш тумӗсене кӑтартнӑ, Василий Васильевича аса илнӗ.

Сӑнсем (14, Тимӗр Акташ тунисем)

 

Ӑслӑлӑх

Наци вулавӑшӗнче кашни эрнере роботла техникӑн кружокӗ ӗҫлеме тытӑнӗ. Пӗрремӗш заняти нарӑсӑн 16-мӗшӗнче иртнӗ. Кружока 8 ҫултан аслӑрах ачасем тата вӗсен ашшӗ-амӑшӗ ҫӳреме пултараҫҫӗ. Проект йӗркӗлӳҫи — «Компьютер графикин академийӗ». Ҫамрӑксен инноваци пултарулӑхӗн центрӗ техника пулӑшӑвӗ парать. Кружок тренерӗсем пулас конструкторсене роботсен тӗслӗхӗсемпе паллаштарнӑ. Малашне вӗсем ҫакнашкаллисене занятисенче пуҫтарма тытӑнӗҫ.

«Компьютер графикин академийӗ» 2013 ҫулта субсидие тивӗҫнӗ. Ӑна Чӑваш Ен Правительстви хушма пӗлӗве тата ӑслӑлӑх-техника пултарулӑхне аталантармашкӑн уйӑрнӑ. Проект тӗллевӗ ачасене робототехникӑна вӗрентесси кӑна мар: кун пек майпа ачасемпе ашшӗ-амӑшӗ вӑхӑта усӑллӑ ирттерӗҫ. Занятисенче Lego Education Mindstorms EV3 ҫӗнӗ конструкторсемпе усӑ курӗҫ. Вӗсене федераци тата регион хыснисенчен уйӑрнӑ грант укҫипе туяннӑ.

Ачасем тата вӗсен ашшӗ-амӑшӗ кружокра роботсем тума, вӗсене программӑлама вӗренӗҫ. Вӑл библиотекӑн вӗренӳ центрӗнче вырсарникунсерен пулӗ. Унта кашниех тӳлевсӗр лекме пултарать. Хальлӗхе икӗ ушкӑн уҫма палӑртнӑ. Кружока ҫӳрес текен нумайлансан тепӗр ушкӑн та йӗркелӗҫ.

Малалла...

 

Персона

Нарӑсӑн 11-мӗшӗнче историк, академик, Ӑремпурти «Газпром» уйрӑмӗн тӗп директорӗ пулнӑ Василий Николаев 75 ҫул тултарӗччӗ, шел те 7 ҫул каялла вӑл ҫӗре кӗчӗ. Ырӑ ӗҫӗсемшӗн ӑна хӑйӗн тӑван тӑрӑхӗнче кӑна мар, Шупашкарта та асрах тытаҫҫӗ. Ытларикун, нарӑсӑн 11-мӗшӗнче ун ячӗпе палӑк умӗнче Чӑваш наци конгресӗн Президиумӗн пайташӗсем митинг ирттерчӗҫ, чечек ҫыххисем хучӗҫ.

Ӑремпурти «Газпром» уйрӑмӗн тӗп директорӗ пулнӑ май Василий Васильевич чӑваш ачисене аслӑ пӗлӳ илме, чӑваш тӗпчевҫисене хӑйсен кӗнекисене кӑларма сахал мар пулӑшнӑ. Тӑван халӑхӑн кун-ҫулӗпе кӑсӑкланнӑ май 11 кӗнеке кӑларнӑ. Вӗсене халӑх чӑннипе те кӑсӑкланса вулать — вӑл чӑваш кун-ҫулӗн ыйтӑвӗсене хускатнӑ, Атӑлҫи Пӑлхар историне, пӑлхар-чӑваш чӗлхин этнокультура ҫыхӑнӑвӗсене тӗпченӗ.

Сӑмах май, ҫак кунсенче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче В.В. Николаева халалласа курав уҫӑлӗ (нарӑсӑн 14-мӗшӗ, 16:00), Чӑваш наци вулавӑшӗнче асӑну каҫӗ иртӗ (нарӑсӑн 19-мӗшӗ, 15:00).

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://chnk.ru/a/news/65.html
 

Чӑвашлӑх Кӗнекери пӗр пай
Кӗнекери пӗр пай

Паян республикӑн Наци вулавӑшӗнче Эдисон Патмарӑн «Чӑваш салтакӗ» кӗнеке хӑтлавӗ иртет. Вӑл кӑнтӑрла иртни виҫӗ сехетре пуҫланмалла.

Эдисон Патмар ятне самайӑшӗ пӗлет-тӗр. Вӑл халӑх пултарулӑхне пухаканӗ, ҫыравҫӑ. Эдисон Патмара ашшӗн ҫулне тӑснӑ тесе калани йӑнӑш пулмасть тесе шухӑшлас килет, мӗншӗн тесен унӑн ашшӗ, Иван Патмар, хӑй вӑхӑтӗнче чӑваш фольклорне самай пухнӑ тата тӗпченӗ. Красноармейски районӗнчи Яманак ялӗнче 1915 ҫулта ҫуралнӑ, ҫак тӗнчерен 1983-мӗш ҫулта уйрӑлса кайнӑ.

Эдисон Ивановичӑн ҫӗнӗ кӗнеки — ашшӗпе ывӑлӗн фольклор ӗҫӗсен 10 томлӑ пуххинчен ҫиччӗмӗшӗ. Кӑларӑмра арҫынсене ӗлӗк ҫара епле ӑстани ҫинчен каласа кӑтартнӑ, ҫарпа ҫыхӑннӑ тӗшмӗшсем те вырӑн тупнӑ. Салтак юррисене вара кӗнекене уйрӑм пайпах кӗртнӗ.

Сӑмах май: ку кӗнекене Эдисон Патмар 2012 ҫултах кӑларнӑ. Апла-и, капла-и — кӗнекере шӑп ҫак ҫула кӑтартнӑ. Ӑна эсир «СУМ» лавккара та туянма пултаратӑр, хакӗ 200 тенкӗ.

 

Страницӑсем: 1 ... 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, [24], 25, 26, 27
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (22.11.2024 21:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 756 - 758 мм, 0 - 2 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Профессире ҫитӗнӳсем тума ӑнӑҫлӑ тапхӑр. Анчах ҫӑлтӑрсем асӑрхаттараҫҫӗ: ытлашши палӑрас е хӑвӑрӑнни ҫинче ҫине тӑрас тесе талпӑнсан, тен, плансем пурнӑҫланмӗҫ. Ахӗртнех, пурнӑҫ энергийӗ тӑрук чакнӑран коммерци операцийӗсем телешпе плансем, шанчӑксем тӳрре тухмӗҫ. Ку эрнере ӑнланманлӑхсем сиксе тухма, йӑнӑшсем пулма пултараҫҫӗ.

Чӳк, 22

1935
89
Абзалов Ринат Абзалович, биологи ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор ҫуралнӑ.
1957
67
Иванов Владимир Николаевич, Чӑваш Республикин Вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин министрӗ ҫуралнӑ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...

Ыйтӑм

Чӑваш йӑли тӑрӑх хӑнана пынӑ арҫынна камӑн ӑсатмалла?
хӑни ҫулне ахаль те пӗлет, ӑсатмасӑр та
хӑнана ӑсатма никам та тухмасть
хуҫа хӑй
хуҫа тарҫи
хуҫа арӑмӗ
хуҫин ҫитӗннӗ ачисем
кил-йышри арҫын
хуть те кам тухсан та
пӗтӗм кил-йышпа тухаҫҫӗ
ӑсатма тухни — ҫылӑх, юрамасть